Interview Joris Verspecht (PRO): “We willen het beleid terug naar de mensen brengen”

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen zetten ze een verpletterende score neer in het Vlaams-Brabantse Merchtem, toch geraakten ze niet in het gemeentebestuur. Nu wagen ze een nieuwe poging, ditmaal op nationaal vlak. Wij hadden een verhelderend gesprek met Joris Verspecht, kopstuk van “burgerlobby” PRO.

Voordien zat je bij CD&V Merchtem. Je bent daar weggegaan waarom?

Ik was eigenlijk van plan om niet meer zoveel aan politiek te doen. Ik had ondertussen reeds drie verkiezingen gedaan én we kwamen steeds in de oppositie terecht. Het leek dan ook opnieuw moeilijk te worden. Ik was van plan om CD&V te steunen, maar niet meer om actief aan politiek te doen. Op een welbepaald moment ontstaat er een conflict over een ruimtelijk uitvoeringsplan – dat duidelijk ten voordele van een aantal belanghebbenden was – men wou appartementen op een totaal verkeerde plaats zetten. Ik vind dat hogere gebouwen in de buurt van stations, alternatieve transportmogelijkheden gebouwd moeten worden, zodanig dat mensen niet voor alles de auto hoeven te nemen. Dat was hier niet het geval. Naar mijn mening moet je de bevolking bevragen over zulke projecten

Ik heb dan besloten om uit de partij te stappen. Niet met het idee om zelf een partij op te richten, maar na enkele gesprekken met andere gelijkgestemden zijn we er uiteindelijk zo ingerold.

In Merchtem, je thuisgemeente haalde PRO Merchtem een mooie score – jullie klokten af op 24,4%?

Ja dat klopt. We kregen van maar liefst 1 op 4 inwoners het vertrouwen. Mensen verlangden naar politieke verandering. We wouden de burgers een stem geven. Een alternatief voor het jarenlange liberale beleid. Jammer genoeg zijn we door de particratie – door grotere politieke spelletjes – naar de oppositiebanken verwezen.

“Politici moeten kiezen tussen het lokale of nationale niveau.”

Jullie werden aan de kant geschoven. Maggie De Block (Open VLD) kwam op in Merchtem, maar is uiteindelijk toch vervangen door Maarten Mast (1785, Onafh.) als burgemeester. Jullie noemen dat boerenbedrog? Schijnkandidaten? Vertel.

We vinden het niet kunnen dat de bevolking ‘gelokt’ wordt door nationale kopstukken, die toch nooit effectief gaan zetelen. Zo wordt de bevolking in de luren wordt gelegd. Politici moeten kiezen tussen het lokale of nationale niveau. Je kan je niet op beide vlakken concentreren.

Nu gaan jullie ook voor een zetel in het parlement. Voor de mensen die PRO niet kennen. Wie zijn jullie?

PRO is een koepel van lokale burgerbewegingen, die zich willen inzetten voor een nieuwe politieke cultuur. Een verlangen om verandering te creëren binnen de huidige politiek. We willen het beleid terug naar de mensen brengen én vernieuwing brengen binnen de huidige politieke structuren.

Jullie willen dat doen door de bevolking stellingen voor te leggen?

Klopt. Wij willen op die manier zorgen voor meer burgerinspraak. Nu worden teveel zaken achter gesloten deuren besproken. Belangrijke zaken die de bevolking aangaan. Door ze tweejaarlijks stellingen voor te leggen krijgt de burger de kans om zijn stem écht gehoord te zien worden.

Ook de afschaffing van de Senaat of toch tenminste een verandering naar een Huis van burgerparticipatie lijkt ons opportuun. Het zou bijvoorbeeld een ‘burgerpanel’ kunnen aanstellen, een orgaan creëren die de burger méér stem geeft.

Gaan we met referenda niet altijd naar een systeem waar de helft voor en de andere helft tegen is? Kijk maar naar de brexit.

De brexit is volgens ons een slecht voorbeeld. Ze hebben allerlei problemen in één vakje gestopt en deze aan de bevolking voorgelegd. Het is een containerbegrip geworden. Dat zouden we nooit doen. Je moet de mensen deelvragen stellen, zodat ze een duidelijk antwoord kunnen geven op aparte stellingen. Dan zou dat ook niet gebeuren. De mensen wisten uiteindelijk niet waarvoor ze stemden.

Is de huidige politiek transparant genoeg?

De controlefunctie van het parlement is erg belangrijk. Het is het wapen tegen corruptie en misleiding. Een meerderheid zal zijn ministers niet controleren. Daarom ben ik op lange termijn voor een experten-raad als beleidsvoerders. Op dit moment hebben we ministers die niet thuis zijn in hun vakgebied, ofwel dienen ze zich erg lang in te werken. Zo wordt er veel tijd verloren.

“De democratie wordt hierdoor (de kiesdrempel) beperkt.”

Jullie willen de kiesdrempel afgeschaft zien? Waarom?

De democratie wordt hierdoor beperkt. Kleine partijen worden door dit systeem buitengehouden. Het zijn nochtans de nieuwkomers – zoals wij – die de traditionele partijen het vuur aan de schenen kunnen leggen, ze fris houden. We moeten ook evolueren naar een systeem waar de stemmen van thuisblijvers en blanco stemmers vertegenwoordigd worden door lege zetels. Zo kunnen de mensen tonen dat ze het niet eens zijn met het huidige politieke landschap. Het zal de partijen stimuleren om ook deze kiezers voor zich te winnen.

Afgelopen week donderdag werden jullie in “administratieve bewaring” genomen in het parlement. Jullie hielden een actie?

Ja, we waren met zeven van onze leden met een witte overjas naar het parlementsgebouw getrokken, we wouden de blanco stemmers voorstellen. We werden wel al snel ‘in bewaring’ genomen door de militaire politie. (lacht) Na een drietal uur mochten we het gebouw verlaten. Ik denk dat we in hetzelfde kamertje hebben gezeten als wijlen Van Rossem.

Jullie willen politici die een financieel rampbeleid voeren persoonlijk aansprakelijk stellen?

We zitten met zo’n groot begrotingstekort in ons land. Er worden steeds zoveel onhaalbare dingen beloofd. Miljoenen die men aan de mensen beloven. We moeten daar een einde aan maken. De bevolking van morgen zal de gevolgen dragen. Politici denken op korte termijn, men denkt enkel aan de huidige legislatuur, niet aan de volgende. We moeten politici de gevolgen van een financieel rampbeleid laten dragen. Het kan niet meer dat een volgende beleidsploeg de gevolgen van een vorige moet dragen. De rekeningen moeten kloppen. Net zoals we bij bedrijven bestuurders aansprakelijk kunnen stellen.

Veel succes met de verkiezingen.