12 januari 2021

MUST READ. Het fenomenale parcours in de ruimte van SpaceX en Elon Musk

-

Elon Musk wilt de mens naar Mars brengen. Met zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX zijn de kosten van raketlanceringen nog nooit zo laag geweest. Een portret van de man die de ruimtevaart voorgoed zal veranderen.

Sommigen beschouwden hem vanaf zijn begindagen als genie, anderen verklaarden hem gek. Alles wat Elon Musk lijkt aan te raken verandert in goud: Tesla, SpaceX, Hyperloop en The Boring Company. Musk werd op 28 juni 1971 geboren in Zuid-Afrika als zoon van een Canadese moeder en een Zuid-Afrikaanse vader. Amper 12 was hij wanneer game Blastar ontwikkeld. Dat verkoopt hij voor 500 dollar aan een tijdschrift. Hij had zichzelf leren programmeren.

Vlak voor Elon 18 werd, verhuisde hij naar Canada. Daar studeerde hij twee jaar aan de Queen’s University in Kingston, Ontario. Na twee jaar verhuisde hij naar de VS. Musk behaalde op 24-jarige leeftijd een Bachelor in de Natuurkunde aan de universiteit van Pennsylvania. Ook een Bachelor of Arts Economie staat op zijn curriculum. 

Internetbedrijven

Vanaf dan begint het echt voor Elon Musk. In 1995 zette hij zijn eerste stappen in de online-wereld. Samen met zijn broer en 28.000 euro van zijn vader, richtte hij een online gouden gids op: Zip2. Enkele jaren later werd het bedrijf overgenomen voor 307 miljoen dollar, Musk kon met de aandelenverkoop 22 miljoen op zijn rekening bijschrijven. Een deel van dat geld investeert hij in 1999 in X.com, een bedrijf dat uiteindelijk zal fuseren met Confinity, wat PayPal zal opleveren. Wanneer Ebay het bedrijf in 2002 overneemt, levert dat zo’n 165 miljoen op voor Musk. 

Vanaf dan worden de plannen van Musk steeds grootser en ambitieuzer. Sommigen zouden het zelfs geschift noemen. In 2002 richt Musk samen met Jim Cantrell, Space Exploration Technologies Corp., oftewel SpaceX op. Hun doel: ruimte-exploratie. Dat wouden ze in eerste instantie doen met tweedehandse Russische raketten, maar na een eerste en tweede mislukte poging – eerst vonden de Russen Musk onbetrouwbaar, later vond Musk de prijs van de aangeboden raketten te hoog – besloot Musk om zelf rakettechnologie te gaan ontwikkelen.

Zo gezegd, zo gedaan. Op 24 maart 2006 lanceerde SpaceX vanaf de Marshall-eilanden de eerste eigen raket: Falcon 1. Aan boord, een satelliet van amper 19,5 kilogram, gebouwd door studenten van het United States Air Force Academy. Het was een lancering die door technische problemen reeds meermaals werd uitgesteld, oorspronkelijk moest de raket al op 31 oktober 2005 gelanceerd worden. Verloren moeite zo bleek op 24 maart, amper 25 seconden na de lancering liep het mis door een verroeste bout: de motor stond in brand en de Falcon 1 crashte in de Stille Oceaan.

Een Falcon 9-raket

Ook de tweede vlucht op 21 maart 2007 verliep niet feilloos. Nadat de lancering om 00.05, enkele seconden voor de start werd afgelast, werd een uur later een nieuwe poging ondernomen. Ditmaal bereikte de raket wel de grote hoogte, maar door problemen met de tweede rakettrap had het niet voldoende snelheid ontwikkeld om in een baan rond de aarde te blijven. Gevolg: opnieuw een mislukte lancering voor Musk. 

Bijna bankroet

De derde lancering van Falcon 1 vond op 3 augustus 2008 plaats. Na een succesvolle start mislukte de lancering opnieuw. Dit kwam doordat de eerste trap langer dan gepland doorbrandde, het gevolg van achtergebleven brandstof in de leidingen. Daarbij botste de eerste trap met de tweede trap. De derde mislukte lancering was een kantelpunt voor SpaceX. Al het geld was zo goed als op en zowel het bedrijf als Musk stonden aan de rand van het faillissement. 

(Lees verder onder de video)

De vreugde was dan ook enorm toen SpaceX op 28 september 2008 een 165 kilogram zware dummy succesvol de ruimte kon insturen. In april 2009 volgde een nieuwe en meteen de laatste lancering voor Falcon 1. Toen bracht SpaceX een Maleisische observatiesatelliet in een baan rond de aarde. Musk had namelijk zijn zinnen op nieuwe projecten gezet: Dragon en Falcon 9.

In het kader van Commercial Orbital Transportation Services van NASA, een programma waarin de organisatie op zoek ging naar commerciële bedrijven die de bevoorradingsmissies richting ISS zouden overnemen, kreeg SpaceX subsidies voor de ontwikkeling van de Dragon-capsule en Falcon 9, een veel grotere en doorontwikkelde versie van Falcon 1.

Herbruikbare raketten

Op 4 juni 2010 vond de eerste vlucht van Falcon 9 plaats. Een succesvolle vlucht, want SpaceX kon de testvracht in een baan rond de aarde plaatsen. Al snel ontstond het idee bij Musk om delen van de raketten te hergebruiken, daarmee wou hij de kostprijs van lanceringen doen dalen. Zo’n 70% van de kosten zit namelijk in de eerste rakettrap. Tegenwoordig kost een lancering met een Falcon 9 ‘slechts’ 50 à 60 miljoen dollar. Ter vergelijking: een lancering met de Europese Ariane 5 kost 170 tot 240 miljoen dollar. Een lancering met de Amerikaanse Atlas V-raket koste voorheen 180 miljoen dollar, maar onder concurrentie SpaceX werd de kost verlaagd naar 100 miljoen dollar.

Al was het een lijdensweg, vooraleer SpaceX de raketten kon hergebruiken. Begin 2015 ondernam het bedrijf een eerste poging om een Falcon 9 op een droneschip te laten landen, maar die eerste poging mislukte. De landing is namelijk een erg delicaat proces. Zo moet er op het exacte moment voldoende ontbranding plaatsvinden, zodat de raket niet opnieuw de lucht ingaat, maar tegelijkertijd ook niet keihard neerstort op het schip. Het was pas tijdens de derde poging, eind 2015, dat een landing op land voor het eerst succesvol verliep. Nadien volgden opnieuw twee mislukte pogingen, waarna in april 2016 voor het eerst een landing op een droneschip met succes verliep. Sinds 2017 slagen de meeste landingen van Falcon 9, slechts twee landingen zijn sinds 2017 mislukt.

Tegelijkertijd ontwikkelde SpaceX de ruimtecapsule Dragon. De eerste versie kon enkel vracht naar het ISS brengen, maar de tweede versie vervoert sinds 30 mei 2020 ook astronauten naar het ISS. Een grote stap, want zo zijn de Verenigde Staten sinds het afschrijven van de Space Shuttles in 2011 afhankelijk van Russische Soyuz-lanceringen om astronauten naar het ISS te brengen. De volgende vlucht met Crew Dragon staat op 23 oktober gepland, dan zullen vier astronauten naar het ISS reizen.

Volgende stap: Mars

Hetgeen wat Elon Musk kenmerkt is zijn onnavolgbare reeks van ideeën. Eens een project op kruissnelheid komt, lanceert Musk het volgende project. Het concept van het Interplanetary Transport System presenteerde hij in september 2016, dat project werd later omgevormd tot de Big Falcon Rocket of onofficieel de Big Fucking Rocket. Vandaag kennen we het project als Starship. Het gaat over een enorm lanceersysteem waarmee Musk 100 tot 150 ton in de ruimte wilt krijgen. Daarmee zijn ook vluchten naar Mars mogelijk. Een enorm ambitieus project, want een Falcon 9 kan slechts 23 ton aan vracht in een baan rond de aarde brengen. De grootste en zwaarste raket die ooit gebouwd werd, de Saturn V, kon tot 140 ton vracht lanceren. Met het verschil dat een lancering met Starship een pak minder zal kosten, doordat de rakettrappen hergebruikt kunnen worden.

In augustus 2019 vond een eerste testvlucht plaats in Boca Chica, Florida met een kleine versie van Starship: de Starhopper. Het toestel vloog tot zo’n 150 meter hoogte. In maart 2019 startte SpaceX met de bouw van wat hun eerst ‘echte’ Starship moest zijn. Het werd de eerste van een heleboel prototypes. Het is iets wat SpaceX, in tegenstelling tot andere ruimtebedrijven, typeert. Door de hoge kostprijs van raketten wordt er vaak jarenlang nagedacht over ieder element in de raketten, maar SpaceX past een andere tactiek toe.

(Lees verder onder de video)

Ze bouwen prototypes, testen ze tot hun absolute limiet en passen de volgende ontwerpen aan op de tekortkomingen van de vorigen. Het is een systeem waardoor de ontwikkeling veel sneller kan gaan en men eigenlijk nooit verbaasd kan zijn van de mislukking van een prototype. Zo heeft SpaceX op twee jaar tijd dertien prototypes van Starship ontwikkeld, waarvan het grootste deel reeds bewust of onbewust vernietigd werd. Zo ontplofte in mei nog Starship-prototype SN4.

Al was dat voor Musk geen reden om de ontwikkeling te vertragen, in tegendeel. Op 4 augustus werd met SN5 een geslaagde testvlucht van 150 meter uitgevoerd. Een maand later, op 3 september voerde SpaceX met SN6 een nieuwe testvlucht uit. Een die, naar eigen zeggen, beter verliep. De volgende belangrijke stap is een test midden oktober, dan zal SN8 naar een hoogte van 18.000 meter vliegen. Opnieuw een belangrijke stap in de speeltuin van visionair Musk.

Al is dat niet de laatste stap. Vooraleer Starship volgeladen de ruimte in kan, heeft het nog een eerste booster-trap nodig: de Super Heavy. Daarvoor bouwt SpaceX een nieuwe hangar, want de raket wordt hoog, zeg maar zeer hoog. Met de eerste en tweede rakettrap op elkaar gestapeld zou Starship zo’n 122 meter hoog worden, ter vergelijking: het Atomium is slechts 102 meter hoog. Voor SpaceX is Starship nu de grootste prioriteit, die zou ten vroegste vanaf 2021 klaar zijn voor commerciële lanceringen. Dan wacht alweer een ander project voor Elon Musk.

Dit kan je ook interesseren

PS5 kopen? Dan toch geen levering van PlayStation 5 deze week, nieuwe lading vertraagd

In een vorig artikel hadden we gamers hoop gegeven op een snelle levering van de Sony PlayStation 5 in...

‘Anyone’: (alweer) een liefdesverklaring van Bieber

Justin Bieber die zingt over de liefde. Sinds zijn huwelijk met het Amerikaanse model Hailey Baldwin (ondertussen beter bekend...
Abonneren op
Abonneren op
guest
0 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Lees Meer

‘Anyone’: (alweer) een liefdesverklaring van Bieber

Justin Bieber die zingt over de liefde. Sinds zijn huwelijk met het Amerikaanse model Hailey Baldwin (ondertussen beter bekend als Hailey Bieber) is dit...

PS5 kopen? Dan toch geen levering van PlayStation 5 deze week, nieuwe lading vertraagd

In een vorig artikel hadden we gamers hoop gegeven op een snelle levering van de Sony PlayStation 5 in 2021. Nieuwe vertragingen zorgen ervoor...